-Ermeni harfleriyle yazılmış Kıpçakça metinler XVI-XVII. yüzyıllarda başta Lvov ve Kamenets-Podolsk olmak üzere Ukrayna’da, Lehistan’da, Romanya, Moldova, Kırım ve Türkiye’de bir buçuk yüzyıl boyunca rağbet gören metinlerdi. 1521-1669 yıllarında Ermeni alfabesiyle, fakat Kıpçak dilinde düzenlenmiş ve günümüze kadar ulaşmış olan 112 yazılı eser yaklaşık 25-30 bin sayfaya ulaşmaktadır.
-Matenadaran-Mesrop Maştots Adındaki Eski Elyazmalar Enstitüsü’nde bulunan Kıpçak Ermenileri veya Gregoryen Kıpçaklara ait 12 Hayvanlı Eski Türk Takvimi ve takvimdeki hayvan adlarının Ermenice tercümesini içeren No: 1232 kayıtlı bir belge ele alınarak Kırgız, Altay vs. diğer Türklerin takvimleriyle karşılaştırılması yapılmış, bu takvim hakkında kısa bir bilgi verilmiştir.
-Bu Ermeni Kıpçakçası en çok günümüz Ukrayna topraklarının söz konusu dönemlerde Lehistan devletinin sınırları içinde bulunan kısmında yaygın durumdaydı. Bu durum, adı geçen bölgenin “Ermeni” göçleri için elverişli şartları sunmasından kaynaklanmaktaydı. ...Bu belgeler ve eserlerin arasında, Ermenistan’ın Matenadaran Mesrop Maştots Adındaki Eski Elyazmalar Enstitüsü’nde bulunan 12 Hayvanlı Eski Türk Takvimi ve takvimdeki hayvan adlarının Ermenice tercümesini içeren No: 1232 kayıtlı bir belge (Nerses Lambronats’i / Garkavets 2002: 269) bulunmaktadır.
-İşte bu eski Türk takviminin önce Ermeni Kıpçakçasıyla yazılmış şeklini, hemen yanında -tireden sonra- diğer eski metinlerden elde edilen Kıpçakça karşılığını ve sonra karşılaştırmak için takvimin Kırgız Türklerinde kullanılan şekli:
1. siçχn ili -- sїçχan yїl “sıçan yılı” // Çıçkan cılı
2. ut ili -- buγa “boğa”, sїγїr “sığır” // Uy
3. p‘ars -- bars “bars” // Bars
4. t‘uşχan -- χoyan, tavşan “tavşan”, // Koyon ----------------tavїşχan, tuşχan
5. lu -- balїχ “balık”, lu “ejder” // Uluu
6. ilan -- yїlan “yılan” // Cılan
7. At‘ -- at “at” Cılkı // At
8. γu -- χoy “koyun”, χoçχar “koç” // Koy
9. piç -- piç “piç”, meymun “maymun” Meçin // Maymıl
10. t‘aχuγu -- tavuχ “tavuk” // Took
11. it‘ -- it “köpek” / / İt
12. t‘anguz -- toηuz “domuz” // Doηuz. (Kırgız Sovet Entsiklopediyası II, 1977: 545)
Yorumlar
Yorum Gönder